Przypadek 1.
Brukarz, pan Jan, podpisał umowę z klientem na realizację usług brukarskich. Zlecenie wykonał, jednak klient odmówił mu zapłaty, nie podając stosownych argumentów. Co powinien zrobić wykonawca?
Jeśli klient nie chce zapłacić za wykonaną usługę, w pierwszej kolejności należy upomnieć go o płatność, a gdy to nie przyniesie rezultatów, wysłać do niego wezwanie do zapłaty, koniecznie listem poleconym ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru, celem udokumentowania próby odzyskania należności. Takie działanie udowodni klientowi, że sprawa zaległej płatności jest traktowana poważnie i jeśli wezwanie do zapłaty okaże się bezskuteczne, sprawa zostanie skierowana na drogę sądową.
Można również nierzetelnego kontrahenta zgłosić do rejestru dłużników, co często działa dyscyplinująco. Dłużnik będzie chciał szybko zapłacić swoje należności,
aby odzyskać wizerunek rzetelnego partnera biznesowego (w przypadku przedsiębiorców) lub korzystać z usług i produktów oferowanych przez firmy i instytucje współpracujące
z tym rejestrem, np. otrzymać kredyt czy pożyczkę (w przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej).
Jeżeli jednak powyższe działania nie przyniosą pożądanych skutków, pan Jan powinien przygotować się na wstąpienie na drogę postępowania sądowego. Czasami dopiero wtedy dłużnik mobilizuje się do zapłaty należnego wykonawcy usługi wynagrodzenia.
Przypadek 2.
Brukarz, pan Andrzej, wykonał zgodnie z umową prace brukarskie i powinien otrzymać od inwestora wynagrodzenie w całości. Ten jednak prosi o rozłożenie kwoty na raty. Czy wykonawca może odmówić? Jeśli się zgodzi, to jak powinien zabezpieczyć się przed ewentualnymi problemami ze spłacaniem rat przez klienta?
Jeżeli zgodnie z zawartą umową inwestor był zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia w całości, wykonawca może nie wyrazić zgody na prośbę o rozłożenie tej kwoty na raty.
Przy czym jeśli inwestor spełni tylko część świadczenia, chociażby wymagalna była już cała wierzytelność, to w takiej sytuacji pan Andrzej – zgodnie z art. 450 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. 2020 r., poz. 1740 z późn. zm.) – ma co do zasady obowiązek przyjęcia świadczenia częściowego. Nie oznacza to jednak, że wykonawca rozkłada inwestorowi resztę długu na raty. Strony musiałyby się bowiem w tej sprawie odrębnie umówić.
Jeżeli zatem po stronie pana Andrzeja jest wola do otrzymania wynagrodzenia w częściach, należałoby aneksować istniejącą między nim a inwestorem umowę (uwzględniając precyzyjnie określoną ilość i wysokość rat, jak również termin ich spłat).
Przypadek 3.
Czy pan Marek, brukarz, może pobrać całe wynagrodzenie od klienta przed wykonaniem zlecenia?
Wprawdzie regułą jest, że zapłata wynagrodzenia następuje dopiero po wykonaniu zlecenia, jednak w myśl zasady swobody umów wyrażonej w art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. 2020 r., poz. 1740 z późn. zm.), zgodnie z którą strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, istnieje możliwość dowolnego ustalenia terminu płatności wynagrodzenia, w tym otrzymania go przed wykonaniem zlecenia.